Wpływ urządzeń cyfrowych na wzrok – aktualne perspektywy i zagrożenia

Czym jest digital eye strain (DES)?

Digital Eye Strain to zespół objawów ze strony układu wzrokowego, wywołanych długotrwałym korzystaniem z ekranów. Objawy obejmują: suchość oczu, pieczenie, łzawienie, rozmazane widzenie, bóle głowy czy zmęczenie oczu.  Według przeglądu z 2024 r. — „Digital Eye Strain: Updated Perspectives” — występowanie DES jest bardzo zmienne (8,2% do 100%) w zależności od populacji i metody badania.

Badania pokazują też, że objawy nasilają się wraz z czasem trwania “zadania cyfrowego” — przy dłuższych sesjach objawy nasilają się szybciej, zmniejszając wydajność i komfort pracy. 

Czynniki ryzyka i patofizjologia

• Zmniejszona częstotliwość mrugania — podczas patrzenia w ekran mrugamy rzadziej, co prowadzi do suchości i nierównomiernego filmu łzowego.
• Asymetria akomodacji i konwergencji — długie skupianie się na ekranach może zaburzać mechanizmy wzrokowe. 
• Emisja niebieskiego światła — w postaci nadmiernej ekspozycji może przyczyniać się do zmęczenia i zaburzeń snu (choć dowody dotyczące uszkodzeń siatkówki są ograniczone).
• Czynniki środowiskowe — m.in. jasność ekranu, kontrast, odległość, oświetlenie otoczenia. 
• Badanie w populacji starszej (użytkownicy urządzeń cyfrowych) wykazało, że aż 51,6% osób zgłaszało objawy DES, powiązane z suchością oczu. 

Strategie prewencyjne i leczenie

• Zasada 20-20-20 – co 20 minut oderwij wzrok od ekranu i spójrz na obiekt odległy (ok. 6 m - czyli ok. 20 stóp, stąd nazwa) przez 20 sekund. 
• Przerwy na mruganie i świadome mruganie — zwiększenie częstotliwości mrugania pomaga utrzymać film łzowy.
• Optymalna korekcja — okulary korekcyjne, ewentualnie z filtrami światła niebieskiego (z ostrożnością).
• Ergonomia pracy — odległość od ekranu 50–70 cm, lekkie nachylenie monitora, dobra jasność, odpowiednie oświetlenie.
• Krople nawilżające – bez konserwantów do doraźnego łagodzenia objawów

Wzrok cyfrowy w Med-Plus

W naszej Poradni Med-Plus uwzględniamy wpływ nowoczesnych urządzeń w diagnostyce układu wzrokowego i edukacji pacjentów. W naszych gabinetach proponujemy:

• diagnostykę OCT i badania powierzchni oka i filmu łzowego
• dobór soczewek okularowych ze specjalnymi powłokami redukującymi odblaski
• zalecenia profilaktyczne dotyczące higieny pracy cyfrowej

Jeśli masz objawy zmęczenia oczu podczas korzystania z komputera lub smartfona – warto umówić badanie. Wczesne działania zapobiegawcze mogą znacząco zmniejszyć dolegliwości i poprawić komfort widzenia. Zapraszamy do kontaktu z naszymi specjalistami.